Keuzehulp grafische cursussen
Als je
van plan bent een kortdurende grafische pakketcursus te volgen, dan kun je
terecht bij een scala van opleidingsinstituten met een divers aantal
contacturen en prijzen variërend van 170,– tot 1630,– euro. Dit artikel kan je
op weg helpen een gefundeerde keuze te maken.
In
vogelvlucht
De grafische opleidingsinstituten kunnen
grofweg worden verdeeld in de volgende categorieën:
- High-end instituten: de cursusduur voor een
pakketcursus (zoals Adobe Photoshop of WordPress) varieert weliswaar, maar
beslaat gewoonlijk 1 of 2 volledige lesdagen. Het aanbod aan (gespecialiseerde)
grafische cursussen is groot. Voornaamste doelgroep: B2B.
- Mid- en low-end instituten waarbij het grafische
cursusaanbod slechts een (klein) onderdeel is van het totale aanbod aan
cursussen. Gespecialiseerde grafische cursussen worden niet gegeven. Pakketcursussen
worden vaker verspreid over meerdere weken. Voornaamste doelgroep: individuele
cursisten.
- Zelfstandig opererende docenten met een
eigen vakexpertise en beperkt maar diep cursusaanbod, meestal met eigen
lesmateriaal en cursusruimte aan huis of gehuurd. Doelgroep: B2B en individuele
cursisten.
Onderaan dit artikel vind je een opsomming van
een aantal grafische opleidingsinstituten.
Voor de goede orde: de reguliere, langdurige
mbo- en hbo-grafische opleidingen bij grafische lycea, kunstacademies,
hogescholen e.d. komen in dit artikel niet aan bod. Evenmin worden
elearning-cursussen voor zelfstudie besproken.
Klasgrootte
Een belangrijk criterium om mee rekening te
houden bij de keuze voor een instituut is de klasgrootte. Gek genoeg wordt hier
door de gemiddelde cursist zelden vooraf bij stilgestaan… wel achteraf,
namelijk wanneer het gebrek aan individuele aandacht en de opzienbarende
niveauverschillen tussen de cursisten ergernis en teleurstelling hebben
opgeroepen!
Het aantal onderwerpen dat aan bod komt
tijdens een cursus is o.a. afhankelijk van de niveauverschillen tussen de
cursisten. Helaas worden deze verschillen in het volwassenenonderwijs zelden
voorafgaand aan een cursus getoetst en gewoonlijk door het secretariaat,
interne opleidingsadviseurs en zelfs door de docenten weggewoven. Vandaar dat
je als cursist beter zelf kunt meewegen of je verwacht last te hebben van een
te traag of juist te hoog lestempo. In beide gevallen kan een kleine klas of
privéles uitkomst bieden.
Tip:
vraag vooraf naar de maximale klasgrootte en dien een klacht in als het beloofde
maximale aantal cursisten toch blijkt overschreden.
Lesvormen
en -data
Grafische pakketcursussen (bijvoorbeeld in
Photoshop of WordPress) zijn er grofweg in twee varianten. High-end instituten
bieden meestal een- of tweedaagse cursussen aan, terwijl Mid- en Low-end
instituten meestal meerweekse cursussen aanbieden, bijvoorbeeld Photoshop of
WordPress gedurende 8 weken in blokken van 2,5 uur per week.
Het aantal lesuren voor een pakketcursus ligt
meestal hoger bij de meerweekse cursussen, zeg 20 uur [8 x 2,5 uur] versus 13
uur [2 x 6,5 uur]. Maar een belangrijker verschil is het aandeel huiswerk en
studie. Dat aandeel is voor meerweekse cursussen bijna altijd groter. Hieruit
kan simpelweg de conclusie worden getrokken dat je meer tijd hebt om zelf aan
de slag te gaan of de theorie te bestuderen.
Een waarschuwing over lesdata is hier op zijn
plaats: door marketingoverwegingen gedreven, lijk je bij een groot aantal
instituten te kunnen kiezen uit een overvloed aan data om de cursus te starten.
Na een telefoontje zal echter meestal blijken dat je wordt verzocht te kiezen
uit een andere datum of een andere locatie. Dit is tevens een indicatie dat de
klasgrootte toeneemt. Overigens kun je gerust ook vermeldingen als ‘laagste
prijs-garantie’, ‘bij ons geen verborgen kosten’ etc. als luchtfietserij
aanmerken.
Tip: heb
je veel tijd om te studeren en oefenen, kies dan voor een meerweekse cursus. Je
eindniveau zal dan door zelfstudie en huiswerk hoger uitvallen dan bij een
tweedaagse cursus.
(Eigen)
lesmateriaal
Een goede indicator of je waar krijgt voor je
geld, is het lesmateriaal. Bijna geen enkel instituut levert nog een gedrukt en
volwaardig cursusboek mee, meestal wel handouts of PDF’s. Sommige bieden ook
videomateriaal. Het is vaak lastig het cursusmateriaal vooraf in te zien om een
beeld te vormen van de kwaliteit en de vorm ervan.
Alle instituten beweren eigen lesmateriaal te
leveren, maar waar bestaat dat dan uit? Een paar digitale oefenbestanden
(zonder uitgeschreven stap-voor-stap-oefeningen of theorie) kun je ook ‘eigen
lesmateriaal’ noemen net als een uitdraai van de PowerPoint-sheets. Maar heb je
daar na de cursus nog veel aan?
Ik ken ook gevallen waarin het cursusmateriaal
bestond uit uitgedraaide helppagina’s van bijvoorbeeld de Adobe-website. Wie
daarmee denkt de cursisten te dienen, zou geen cursus mogen aanbieden of voor
de klas mogen staan.
Zelfstandige, gespecialiseerde docenten hebben
regelmatig – wat lesmateriaal betreft – een streepje voor. Als het goed is,
hebben zij geïnvesteerd in hun expertise en dus ook in het ontwikkelen van het
betreffend lesmateriaal. Meestal hebben zij een boek gepubliceerd.
Tip:
vraag welk boek voor de cursus wordt gebruikt of verzoek een paar pagina’s van
het ‘eigen lesmateriaal’ toegestuurd te krijgen. Zijn er verder ook (tussentijdse)
toetsen ingebouwd?
Drie
docenttypen
Natuurlijk kun je docenten op talloze manieren
indelen, maar voor de keuze van een grafische cursus c.q. docent kan de
volgende indeling handig zijn:
- ‘De zij-instromer’. Hieronder vallen
personen met een grafisch beroep (zoals vormgevers, webdesigners, illustratoren
etc.) die het docentschap als bijverdienste hebben. Deze grote groep ‘uit de
praktijk’ heeft gewoonlijk geen didactische aantekening en maakt soms gebruik
van een standaard Adobe-cursusboek en dito oefenbestanden. Deze categorie staat
gewoonlijk voor de klas in mid- en low-end instituten. De kennis en kwaliteiten
verschillen enorm. In een enkel geval kun je als cursist het gevoel krijgen
meer te weten over het cursusonderwerp dan de ‘docent’ zelf of afhaken op de
manier van lesgeven.
- ‘De leraar’. Dit zijn docenten afkomstig van
een lerarenopleiding. Deze groep is gewoonlijk voltijds aan een grafisch lyceum
of kunstacademie verbonden. De nadruk ligt in dat geval op leerlingbegeleiding,
waardoor didactiek gewaarborgd is maar de grafische expertise te wensen over
kan laten. Maar van deze groep docenten zijn er enkele die ook elders (in het
high-end segment) kortdurende grafische cursussen verzorgen. Je mag er dan
gerust van uitgaan dat ook de grafische expertise ruimschoots aanwezig is. Het
is een vrij goede garantie voor een geslaagde cursus. De docent is dan namelijk
didactisch geschoold én expert op zijn vakgebied.
- ‘De eenpitter’. Denk aan vakauteurs,
lesontwikkelaars en zelfstandig opererende docenten, ook in company. Onder deze
groep is naar verwachting de meeste expertise te vinden. Ze onderscheiden zich
vaak door een website geheel gewijd aan hun grafische expertise en het lesgeven
in de high-end sector. De didactische kwaliteit is weliswaar niet vanzelf gegarandeerd,
maar hun specialisme, ervaring en enthousiasme garanderen een doeltreffend
antwoord op zelfs heel specifieke vragen. Velen zijn bijvoorbeeld
Adobe-gecertificeerd en/of hebben een boek gepubliceerd. Ze werken gewoonlijke
voor meerdere instituten in de high-end sector. Deze groep laat zich ook
inhuren om bedrijfsprocessen te optimaliseren en voor in company-trainingen. Natuurlijk
zijn er uitzonderingen, maar de beste docenten vindt je bij high-end
instituten.
Tip: vraag
wie je docent zal zijn en zoek informatie over deze docent op internet. Heb je
veel specifieke vragen over een deelgebied (bijvoorbeeld tabelstijlen in
InDesign of parallax scrolling in WordPress-templates), maak dan een
inschatting of deze docent je verder kan helpen of ga op zoek bij welk
instituut een ‘eenpitter’ lesgeeft.
Wie
betaalt? Jij of je baas?
Deze vraag kan een factor zijn bij de
beslissing welk instituut je kiest. High-end instituten zijn zonder
uitzondering duurder dan mid- en low-end instituten, maar dan wordt je wel in de
watten gelegd met een lunch en thee, koffie of fris naast je beeldscherm,
notitieblok, 3 maanden support etc. De leslocaties en lesmiddelen zijn ook
beter verzorgd. Denk aan hard- en software, beamer of tv-scherm, wifi,
whiteboard, etc.
Houd er terdege rekening mee dat je bij mid-
en low-end instituten zelf moet betalen voor koffie en thee, dat leslokalen te koud
of warm kunnen zijn en dat de projector een slecht beeld kan leveren.
Conclusie
Als je goed bent geïnformeerd, voorkom je
teleurstellingen. Maar goed geïnformeerd zijn, kost tijd. Om een overwogen
keuze te kunnen maken, zal je je een beeld moeten vormen van het lesmateriaal,
de vakkennis van de docent, de lesomgeving, klasgrootte, cursusduur en
-tarieven. Er zijn geen kant-en-klare aanbevelingen te geven, maar de volgende
scenario’s zijn zeker aannemelijk:
- ben je druk met je kantoorbaan, heb je
weinig tijd om te oefenen of studeren en betaalt bovendien je baas, bekijk dan eerst
het aanbod aan een- of tweedaagse cursussen bij high-end cursusinstituten.
- hoef je niet zo in de watten te worden
gelegd, heb je voldoende tijd en animo om oefeningen te maken en theorie te
bestuderen en betaal je de cursus zelf, bekijk dan eerst het aanbod van
meerweekse cursussen van mid-end cursusinstituten. Houd er rekening mee dat de
klasgrootte soms minder ruimte biedt voor individuele begeleiding.
Lijst
met grafische cursusinstituten
Onderstaande lijst is zeker niet uitputtend. Als
prijsindicatie zijn de tarieven vermeld voor een basiscursus Photoshop (d.d.
september 2017). Kortingen e.d. zijn buiten beschouwing gelaten. De
classificatie in high-, mid- en low-end is bewust achterwege gelaten omdat het
altijd een enigszins subjectieve indeling oplevert. Bovendien betekent een
hoger tarief niet automatisch een high-end instituut en omgekeerd. Het is aan
de potentiële cursist om na te gaan in welk segment een instituut voor
zijn/haar gevoel thuishoort. Onderstaande lijst is geordend op prijsniveau.